EKONOMİ
Giriş Tarihi : 10-10-2025 03:02

Starbucks, Mcdonald’s'ın son durumu ne? Boykot, adaleti tesis etmenin de bir yolu!

Prof. Dr. Ömer Torlak, Prof. Dr. Muhammet Ali Tiltay ve Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Enes Tepe, İLKE Vakfı İslam İktisadı Araştırma Merkezi (İKAM) için “Tüketici Boykotuna Karşı Pazarlama Stratejilerindeki Değişim: İsrail Markaları Örneği” başlıklı politika notu...

Starbucks, Mcdonald’s'ın son durumu ne? Boykot, adaleti tesis etmenin de bir yolu!

Esasen boykot ürünleri konusunda bugüne kadar yapılan en kapsamlı, en geniş bir araştırma-analizinden bahsediyoruz...

Araştırmanın "Sonuç" bölümünde çarpıcı satırlar yer almakta.  

İşte o araştırmanın 'sonuç' bölümünden çarpıcı satırlar;

* "Günümüzde tüketici boykotlarının firmalar üzerindeki etkisi önemli seviyeye ulaşmıştır."

* "Özellikle bilgiye erişimde sosyal medya kanallarının sağladığı kolaylık tüketicilerin gücünü önemli derecede artırmıştır. Bu kolaylıkla beraber artan boykot çağrılarının hedefindeki firmalar hem finansal hem de itibar kaybı yaşamaktadır."

* "7 Ekim sonrası, İsrail’e destek açıklamaları yapan markalara karşı başlatılan boykot çağrıları neticesinde aralarında Starbucks, Coca-Cola, McDonald’s gibi küresel aktörlerin de yer aldığı onlarca marka milyonlarca dolarlık kayıplara uğramıştır."

* "Boykot çağrılarının hedefinde olan markalar da boykotun etkilerini azaltabilmek adına çeşitli stratejiler izlemek durumunda kalmıştır. Firmalar, İsrail ile iltisaklı görünmeme çabalarını artırmakta, boykot çağrılarının yoğun olduğu ülkelerde o ülkenin yerli bir parçası gibi görünme girişimlerini sürdürmektedir."

* "Ayrıca, tüketicilerin zihnindeki olumsuz çağrımların etkisini hafifletecek olumlu çağrışım yaratma stratejileri izlemektedir. Özellikle, Filistin meselesinden uzak bir zeminde olumlu çağrışım oluşturma çabalarıyla boykotun etkilerini hafifletmeye çalışmaktadır."

* "Tüketiciler, boykot eylemleriyle şiddete başvurmadan güçlü, sosyal ve ekonomik etkiler yaratabilmektedir. Bu bağlamda boykotlar, firmaları politika ve stratejilerini değiştirmeye zorlayan itici bir güç işlevi görmektedir."

* "Boykotlar neticesinde firmalar uluslararası sözleşmelerini bile iptal edebilmektedir. Puma’nın İsrail futbol milli takımıyla olan sponsorluk sözleşmesini sonlandırması veya Birleşik Krallık’ta Co-op marketlerinde İsrail ürünlerinin raflardan kaldırılması bu gücün en somut örneklerindendir."

* "Dolayısıyla, tüketicilerin boykot eylemleri özellikle kolektif kimlik temelinde örgütlendikleri durumlarda maddi ve manevi önemli etkiler yaratmaktadır."

* "Son olarak boykot konusu Filistin özelinde değerlendirildiğinde, tüketicilerin İsrail’e destek sunan markalara karşı yapılan boykot çağrılarına katılımı, sadece ekonomik bir tepki değil aynı zamanda adaleti tesis etmenin, insan haklarını savunmanın ve vicdani duruşun bir yansıması olarak görülmelidir."

* "Bu noktada, İsrail tarafından Gazze’de uygulanan soykırıma karşı dünya genelinde yükselen toplumsal duyarlıkla beraber, boykot bir vicdan simgesi haline gelmiştir."

* "Boykot sadece tüketicilerin firmalarla arasındaki ekonomik ilişkiyi kesmesi değil, aynı zamanda çok boyutlu toplumsal bir eylem biçimidir."

* "Boykot, zulme ortak olmama iradesini ifade ederken, karınca misali doğru safta yer almanın tezahürü olmuştur."

* "Boykot sadece tüketicilerin firmalarla arasındaki ekonomik ilişkiyi kesmesi değil, aynı zamanda çok boyutlu toplumsal bir eylem biçimidir. Tüketici açısından boykot, bireysel satın alma tercihleri aracılığıyla ahlaki, vicdani veya politik bir duruş sergileme fırsatı sunar."

* "İşletmeler açısından değerlendirildiğinde ise işletmelere şeffaf ve ilkeli bir çerçevede işletmenin aldığı pozisyonu yeniden değerlendirme ve şekillendirme imkanı sunar."

* "Politika yapıcılar açısından boykotlar, toplumsal taleplerin ve vicdani tepkilerin güçlü bir geri bildirim mekanizmasıdır."

* "Toplumsal boyutta ise kolektif kimliğin pekiştiği, dayanışma duygusunun güçlendiği ve ortak değerlerin görünürlük kazandığı bir protesto biçimidir."

* "Dolayısıyla, boykot süreçleri yalnızca ekonomik sonuçlarıyla değil; ahlaki ve vicdani yansımalarıyla da çok yönlü olarak ele alınmalıdır."

Gazete AntalyaGazete Antalya