İnsan Gereksinimleri ve MASLOW’ un Hiyerarşisi

Abraham Maslow adındaki psikolog, insandaki gereksinimlerin hiyerarşik bir sıra izlediğini ileri sürmüştür. Bunlar; temel fizyolojik gereksinimlerden başlayıp; güvenlik, ait olma, sevgi, saygınlık ve en ileri aşamada kendini gerçekleşmeye kadar gider.

Her gereksinim karşılandıkça; hiyerarşinin bir üst basamağındaki gereksinim bilinci etkisi altına alır.

Dolayısıyla; kişi yiyecek, barınak ya da can güvenliğinden yoksunsa, daha üst düzeydeki gereksinimler üzerinde yoğunlaşamaz.

Örneğin; açlıktan ölmek üzere olan bir insan için en öncelikli gereksinim; karnını doyurabileceği yiyecekler bulmasıdır. Bu insana; paradan, maldan özgürlükten söz etmek çok anlamsız gelir. Ona; bir parça ekmek, bir yudum su lazım…

Karnını doyuran insan; barınabileceği bir yuva ve can güvenliğini sağlayacak bir ortam ihtiyacını hisseder.

Bu gereksinimleri de gerçekleşince, artık; sahip olmak, sevgi ve saygınlık görmek, kendini göstermek ve kendini gerçekleştirmek gibi hiyerarşinin üst aşamalarına kadar çıkmak ister.

Maslow’a göre; ‘sağlıklı insan, en yüksek psikolojik gereksinimlerini bile karşılamış, kişilik bütünlüğüne erişerek, kendini gerçekleştirmiş insandır.

Maslow’un ihtiyaç hiyerarşisinin sıralamaları insandan insana değişiklik gösterebilir. Mesela bazı insanlar yiyecek ihtiyacından önce güvenlik, ya da ait olmadan önce saygınlık ihtiyacını duyabilirler. Doğrusu insan aç gözlü bir varlıktır. Zira atalarımız asırlar önce ; ‘insanın gözünü ancak toprak doyurur.’ diyerek, aslında bu gereksinimlerin sınırsız olduğunu toprağa girdikten sonra son bulacağını keşfetmişlerdir.

İnsan ihtiyaçları, çok farklılıklar göstermektedir. Mesela bölgemizde, yakın zamanlara kadar; hiyerarşideki ilk üç gereksinimi karşılanan insanımız; belki de; dünyanın en mutlu insanı sayılırdı. Karnını doyuracak ekmeği, başını sokabilecek bir evi ve güvenli bir ortamı bulsa; daha ne isterdi ki…

Günümüzde bunlar bize yetmiyor. Sofralarımızı süsleyen onca yemeği çoğumuz beğenmiyor, lüks lokantalara, restoranlara gidiyoruz. Evlerimizi artık barınmak için değil, saltanat sürmek için yapıyoruz. Kendimizi güvende hissettiğimiz an, hiyerarşinin üst basamağındaki gereksinimler, güdülerimizi harekete geçirir. Üst sıradaki gereksinimler gerçekleştikçe de; insanlar arasındaki iletişimlerde, parazitlenme başlar…

Bu nedenle günümüzde zengin ile fakir arasında büyük uçurumlar meydana gelmiş, toplumun dengesi hercümerç olmuştur. Fakir; çok fakir, zenginde; gözü doymaz olmuştur…

Hamdullah IŞIK
alabub@yaani.com

ETİKETLER:

NELER SÖYLENDİ?