Başta siyaset ve medya olmak üzere birçok meslekte çalışanlar sorunlarla birlikte yaşar. Akıllısı, akılsızı, manyağı, çatlağı, psikopatı, normali, dengesizi ile her ortamda karşılaşabiliriz. Gazeteler, TV ekranları, sosyal medya bu tipleri, algılamamızda yazılı ve görsel bir araçtır.
Pek çoğumuzda mesleklerin insan kişiliğinde meydana getirdiği değişime dikkat eder ve insanlara bazı tanımlarda bulunur. Bunlardan birisi de paranoid kişiliktir. Paranoid kişilikler ve bu hastalığa yakalananlara karşı nasıl davranılması gerektiği önemlidir. Kişilik bozukluğunun temelinde başkalarına karşı duyulan güvensizlik ve kuşkuculuk yatar.
Paranoid kişiliklerin tanımı: Ortada tam ve geçerli bir kanıt bulunmaksızın, kişinin aldatıldığından, takip edildiğinden, kullanıldığından, kendisine zarar verildiğinden veya zarar verilmek istendiğinden aşırı derecede kuşkulanması olarak tanımlanabilir.
Bu bozukluğun temelinde başkalarına karşı duyulan güvensizlik ve kuşkuculuk yatar. Kişi kuşkularını; tartışarak, şikâyet ederek ya da saldırgan bir tutumla ifade eder. Bu kişiler görüntüde soğuk, objektif ve mantıklı olabilir ancak genellikle saldırgan ve inatçıdırlar.
Bu kişiler nasıl davranır? Genelde geçinmesi zor kişilerdir ve bire bir ilişkilerinde çoğunlukla sorun yaşarlar. Kuşkuları nedeni ile mesafelidirler, fazla gülmezler. Başkalarına olan güvensizlikleri yüzünden kendi kendilerine yeterli olmaya çalışırlar. İlişkide oldukları kişileri sürekli kontrol altında tutma ihtiyacındadırlar.
Eleştiriye aşırı duyarlıdırlar. Kendi yaptıkları yanlışlıklarda bile kendilerini suçsuz görüp, başkalarını suçlama eğilimindedirler. Bu kişiler genellikle çıkar amaçlı bağlılık gösterisinde bulunur. Çıkarına dokunulduğu anda karşısındakini artık düşman olarak görür. Bu kişililer; inkarcıdır, doyumsuzdur, aç gözlüdür. Takdir edilince hoşlanır, fakat takdir etme duygusundan yoksundur. Nefsinde gurur, içinde hep BEN duygusu vardır. Ve o BEN'e mahkumdur. İşinde, özünde ona mahkumdur. Sosyal ilişkilerinde ona mahkumdur. Ona göre; hep kendi işi, davranışı doğrudur. Hep kendi sözü doğrudur. Hep kendi görüşü doğrudur. Hep kendisi üstündür.
Paranoid kişiler; çevrelerinde huzursuzluk meydana getirirler. Aşırı temkinli davrandıklarından girişken değildirler. Paranoid kişilik yapısı; ilk olarak çocuklukta veya ergenlik döneminde gelişmeye başlar. Arkadaş edinememek, aşırı hassas olmak şeklinde temel belirtiler verir. Paranoid kişilere yaklaşırken; belirsizliğe yönelik korkularını bilerek açık, net ve kararlı olmak gerekir.
Paranoid kişilere yaklaşırken; açık olun. Hiçbir şeyi gizlemeyin. Doğal olun. Kendinizi kanıtlama, sadakatinizi ispat etme çabasına girmeyin. Bir defa böyle davranırsanız her seferinde ispata mecbur kalırsınız. Dürüst olun, asla yalan söylemeyin ve öfkelenmeyin.
Bu kişilerin içindeki inkar duygusu nefse hoş gelir. Karşı koyma ve başkaldırma dürtüsü, nefsi tatmin eder. İçteki "ben" i kamçılar. İyiliği unutmayı, bir özellik, bir ayrıcalık sayar. Hepimizin çevresinde bu kişilikte pek çok insan vardır. Aman bu kişiliklere dikkat edin.